جزوه نازکدوزی فنی حرفه ای

سلام رفقا

یه قسمتی از سوالهای آزمون نازکدوزی (آزمون تستی نازکدوزی فنی و حرفه ای) از این مطالبی که پایین توضیح دادیم هست.

اگه موافقین بریم مطالب بخونین تا بهتون بگیم چی به چیه تا نمره کامل از امتحان نازکدوزیت بگیرین.

انواع مختلف چرخ خیاطی

انواع چرخ های خیاطی

چرخ های خیاطی به چند دسته تقسیم میشوند؟ دو دسته صنعتی و خانگی

برای چرخ های صنعتی مثال بزنید؟ چرخ های راسته دوز، میان دوز و جادکمه زن، چرخ های دیجیتالی (با استفاده از نرم افزارهای مختلف کاربردهای متفاوتی دارند)

چرخ های میاندوز چه کاربردی دارند؟

به دوخت تیشرت ها، لباس های کشی و تریکو دقت کردین؟ دوخت یقه، لبه آستین و لبه پایین لباس های کشی و ریون با چرخ میاندوز دوخته شده.

دوخت چرخ میاندوز به چه صورت است؟
پشت و روی دوخت میاندوز فرق داره، یعنی از یک سمت به صورت زیگزاگ و از یک سمت به صورت ساده است. اگه لباس کشی تنت هست و یه نگاهی بهش بنداز تا توی ذهنت بهتر بمونه.

چرخ های سردوز (ماشین سردوز)

چرخ سردوز چند دسته است و در فارسی و لاتین به آن چه میگویند؟

چرخ سردوز به دو دسته خانگی و صنعتی تقسیم میشود. در فارسی به آن پاکدوز و در لاتین به آن اورلوک میگویند.

سردوزها یک تیغه برش تیز دارند که اضافی های پارچه را قیچی میکند . در چرخ سردوز خانگی موقع سردوز لبه های ضخیم مراقب باشید که پارچه ضخیم، زیر تیغه برش نرود چون عمر سردوز شما را کم میکند و سردوز خونگی قشنگ تون، به فنا میره، چون موتور سردوز خونگی نسبت به سردوز صنعتی ضعیف تره و خیلی جون نداره.

چرخ خیاطی مادگی دوز چیه؟

چرخ خیاطی مادگی دوز برای دوخت جادکمه کت، شلوار و انواع لباس استفاده میشود. پس جادکمه لباس ها رو توی تولیدی ها با چی میزنن؟ با مادگی دوز

انواع پایه های چرخ خیاطی

انواع پایه های چرخ خیاطی وکاربرد آنها

پایه دکمه

برای زدن دکمه لباس، درجه زیگزاگ چرخ خیاطی را تنظیم کنید و دکمه را روی لباس قرار دهید (این توضیح فنی حرفه ای هست، قربونت بشم خواستی با چرخ خیاطی خودت دکمه بدوزی، دفترچه راهنمای چرخ خیاطی ات قبلش نگاه کن)

حالا جای دقیق دکمه زیر سوزن چرخ چگونه مشخص میشود؟

سوراخ چپ زیر سوزن باشد. پایه چرخ را پایین بیاورید و چک کنید سوزن به صورت دقیق از وسط سوراخ دکمه رد شود وگرنه سوزن چرخ میشکند (خرج یه سوزن هم میفته رو دستتون).

برای دکمه های پایه دار و دکمه هایی که سوراخ ندارند از پایه دکمه نمی توانید استفاده کنید

پایه پیچ رول

برای استفاده از پایه پیچ رول یا لب تو یا سه پیچ، لبه پارچه را تا کنید و قسمت تا شده را از داخل شکاف پایه پیچ رول کنید و بدوزید.

میدونین که پایین مقنعه و چادر رو پیچ رول میکنیم که تمیزتر به نظر بیاد

پایه زیپ دوزی

برای دوخت راحت سمت چپ زیپ، پایه چرخ باید سمت چپ سوزن قرار باشد و برای دوخت سمت راست زیپ، پایه چرخ باید سمت راست سوزن باشد.

استفاده از پایه زیپ دوزی کمک میکند که زیپ تمیز و مرتب به لباس وصل شود. یادت باشه زیپ مخفی رو قبل از دوختن اتو کنی، اگه بلد نیستی قبلا هم اتو و هم دوختنش رو رایگان درس دادیم.

پایه پنبه دوزی

برای استفاده از پایه پنبه دوزی، پیچ تنظیم پنبه دوزی را شل کنید. بازوی پنبه را در جای خود قرار بدهید و تنظیم کنید، پیچ را محکم و دوخت رو شروع کنید.

چرا برای دوخت مستقیم و زیگزاگ های موازی از بازوی پنبه دوزی استفاده میکنند؟

چون بازوی پنبه دوزی مثل یک خط کش برای دوخت صاف عمل میکند.
یه بار دیگه مرور کن تو ذهنت که پایه پنبه دوزی برای چی استفاده میشد؟

پاصاف کن

برای صاف کردن پایین دامن ها استفاده میشود.
پا صاف کن بیشتر برای کدام دامن ها استفاده میشود؟ دامن های فون و کلوش

انواع سوزن چرخ خیاطی

انواع سوزن خیاطی

سوزن های خیاطی چند دسته هستند؟ دو دسته خانگی و مخصوص جرخ خیاطی

سوزن های دستی مثل: سوزن های شارپ، بیوتین و منجوق دوزی

سوزن های مخصوص چرخ خیاطی مثل: سوزن های استرچ، سه گوش، سوزن ژوردوزی و دوقلو

سوزن استرچ یا سرسوخته

نوک سوزن سر سوخته یا استرچ تیز و باریک است و دوخت پارچه های کشی، ریون و کشباف با آن راحت تر است.

سوزن سر سوخته همون سوزن هایی هستن که انتهای سوزن یا زرد هست یا آبی… اگه تو خونه نداری، این بار که رفتی خرازی و لوازم خیاطی برای خودت بخر چون به کارت میاد.

سوزن سه گوش

سوزن سه گوش نوک مثلثی و کند دارد که دوخت پارچه های جیر و چرم را راحت تر میکند.

تا حالا چرم دوختین؟ دوختش کمی سخته و باید دقت کنین که اگه درز رو بشکافین، جای سوزن و سوراخ سوراخ ها روی چرم میمونه.

سوزن دوقلو

با کمک سوزن های دوقلو میتوانید دو ردیف دوخت را به صورت موازی و همزمان بدوزید. دوخت دوقلو رو روی شلوارهای جین دیدین، دو تا دوخت موازی دقیق کنار هم

شماره سوزن چرخ خیاطی

برای پارچه های مختلف که در بازار موجود است از چه سوزن چرخی استفاده میشود؟

سوزن 11 برای دوخت پارچه های نازک و ظریف (مثل حریرها)

سوزن 14 برای پارچه های با ضخامت متوسط (مثل پارچه های معمولی لباس هامون)

سوزن 16 برای پارچه های ضخیم (مثل پارچه های پالتو)

شما بگویید هر چه شماره سوزن بالاتر باشد، سوزن ضخیم تر می شود یا نازکت تر؟
بله درست حدس زدین سوزن ضخیم تر میشود و برای پارچه های ضخیم هم استفاده میشود

چرا سوزن خیاطی نباید انعطاف داشته باشد؟

چون اگر سوزن چرخ خیاطی قابل انعطاف باشد موقع دوخت و دوز مشکل پیش می آید، شما که دوست ندارین یه سوزن رقاص داشته باشین؟

وقتی چرخ خیاطی خط های راهنمای دوخت را در کنار پایه چرخ نداشته باشه، برای تنظیم فاصله لبه پارچه تا بخیه یا دوخت، هنگام دوخت یک تکه چسب کاغذی روی صفحه چرخ خیاطی بچسبانید تا هنگام دوخت برای شما یک راهنمای فاصله باشد.

انواع مختلف نخ های خیاطی

انواع نخ خیاطی

انواع نخ های خیاطی عبارتند از : نخ مرسریزه، نخ نایلونی، نخ ابریشمی، نخ قیطانی، نخ کوک، ابریشم تابیده، عمامه نخی و الی آخررررر

نخ ترویرا

نخ ترویرا یا نخ جوراب، تاب کمی دارد (قر تو کمرش کم هست) و برای سردوز در چرخ های اورلوک استفاده میشود . ترویرا به صورت کلاف های شش لا در بازار موجود است.

یادتونه چرخ اورلوک به کدوم چرخ میگفتن؟ اگه جوابت سردوز یا پاکدوز بود بهت تبریک میگم یعنی مطالب بالا رو با دقت خوندی.
حالا بی زحمت ویژگی های نخ ترویرا رو هم با دقت بیشتری بخون.

قرقره نایلونی

قرقره نایلونی مناسب ترین قرقره نخ برای پارچه هایی هست که الیاف مصنوعی دارند: مثل پوشاک بشور و بپوش (حالا چند تا بشکن بزن و تکرار کن:  قرقره نایلونی و بشور و بپوش)

کش قیطانی باریک (نخ ماسوره)

عزیزم همون کش ماسوره ای هست که قبلا دوختش بهتون گفتیم، کش قیطانی باریک به دور ماسوره پیچیده میشود و از آن برای چین کش کردن پارچه استفاده میکنند. البته وقتی دور ماسوره میپیچین، یه کم بکشین و بعد بپیچین.

قرقره نخی مرسریزه

برای پارچه های مخمل استفاه میشه.

نخ عمامه

نخ عمامه هم برای تزیین روی درزها و شلال دوزی استفاده میشه.

نکته مهم

هنگام خرید قرقره، نخ قرقره پر رنگ تر از پارچه باشد تا هنگام باز کردن نخ و دوخت، هم رنگ پارچه شود. منظورشون اینه که یه درجه پررنگ تر باشه.

عیب های چرخ های خیاطی

عیب های چرخ خیاطی

هر جا در سوالات فنی حرفه ای دیدین نوشته نخ سوزن، منظورشون نخ رو هست که از داخل سوزن رد میشه و هر جایی دیدین نوشته نخ ماسوره، منظورشون نخ زیر هست که دور ماسوره میپیچیم.

حالا نخ ماسوره یا نخ زیر، کی پاره میشه؟

وقتی نخ ماسوره گیر کنه یا نخ ماسوره از زیر فنر ماکو عبور نکرده باشه، پاره میشه.

نخ سوزن کی پاره میشه؟

اگر کشش نخ سوزن، خیلی سفت و محکم باشه، نخ سوزن پاره میشه.

یادتون باشه اگر سوزن چرخ تون هم درست جا ننداخته باشین، نخ سوزن پاره میشه.

وقتی دوخت های بی قاعده میبینیم دلیلش چیه؟
ماسوره را از داخل ماکوی چرخ خیاطی تون بیرون بیارین و پشت رو بذارین. پشت رو بذارین یعنی چههههه؟ یعنی ماسوره رو داخل ماکو برعکس گذاشته بودید جان دلم، وقتی پشت و رو کنین دوخت های بی قاعده هم درست میشه.

به نظرتون کی موقع دوخت، نخ حلقه ای میشه؟

وقتی که فنر درجه کشش نخ درست کار نکنه، موقع دوخت نخ حلقه ای میشه.

گاهی اوقات هم دوخت یا همون بخیه ها جمع میشه، چروک میشه و خیلی رو اعصابه، کشش نخ رو تنظیم کنید درست میشه چون کشش نخ چرخ خیاطی تون تنظیم نبوده جانم

بعضی ها سوزن چرخ شون خیلی میشکنه، یکی از دلایلش اینه که صفحه روی پیش کاربر تنظیم نیست و سوزن با صفحه پیش کاربر برخورد میکنه و میشکنه.

حالا عیب های چرخ خیاطی دوباره بخون و مرور کن تا خوب یاد بگیری

راه اندازی چرخ خیاطی و تنظیم دوخت آن

برای راه اندازی چرخ خیاطی اول ماسوره را پر کنید، نخ کشی چرخ خیاطی رو صحیح انجام بدهید وگرنه چرخ شما خوب نمی دوزد، ماسوره را داخل ماکو قرار دهید، کشش نخ چرخ را تنظیم کنید، پایه مناسب چرخ را وصل کرده و دوخت را شروع کنید.

دوخت چرخ خیاطی را با دوخت معکوس (سر قائمی) شروع کنید تا ابتدای دوخت محکم باشد و درز شکافته نشود و با دوخت معکوس نیز انتهای درز رو محکم کنید. به دوخت معکوس دوخت رفت و برگشت هم میگویند.

روغن کاری چرخ خیاطی

نگهداری چرخ خیاطی و روغن کاری چرخ

به طور کلی توصیه میشود هر ۲۴ ساعت کار با چرخ خیاطی آن را ابتدا تمیز و سپس روغن کاری کنید. (بهتره برای روغن کاری چرخ خیاطی تون طبق دفترچه راهنمای چرخ عمل نمایید
)

ویژگی های کارگاه خیاطی

چیدمان کارگاه خیاطی

نور اتاق خیاطی به چه صورت باشد؟

نور اتاق خیاطی باید غیر مستقیم باشد.

*چرا کف کارگاه خیاطی بهتر است کف پوش های قابل شستشو باشد؟

چون وقتی کف کارگاه خیاطی کف پوش قابل شستشو باشد، تمیز کردن آن راحت تر میشود.

در چیدن وسایل کارگاه خیاطی دقت کنید وسایل جوری چیده شود که جلوی دست و پا گرفته نشود (سیم برق، اتو، چرخ و بقیه وسایل تو دست و پا باشه میخوری زمین جانم…)

نکاتی که در مورد چرخ های خیاطی نوشتیم رو مرور کنید تا بریم انواع اتوها رو هم بررسی کنیم.

انواع اتو و خیاطی

انواع اتو

انتخاب اتوی مناسب برای خیاطی خیلی مهمه و در مورد انواع اتو نیز سوالاتی رو در آزمون فنی حرفه ای ممکنه ببینین.

اتو چه کاربردی در خیاطی داره؟

صاف کردن چروک پارچه و لباس
صاف کردن درزهایی که دوختین
چسباندن لایی، زافیکس و…

اتوها رو به چند دسته تقسیم بندی میکنند؟

اتوها به دو دسته ساده و بخار تقسیم شده اند.

چند مدل اتوی بخار مثال بزنید؟
اتوی بخار مخزن دار جدا و سرخود، اتوی پرس، اتوی ایستاده و…

انواع دیگری از اتوها هم داریم: اتوی بیضی (اتوی بدون حرکت) ، اتوی گرد و اتوی دستی

تفاوت اتوی دستی با اتوی بیضی (یا اتوی بدون حرکت)

اتوی بیضی فرم منحنی است و روی پایه ای ثابت قرار دارد و پارچه یا لباس را برای اتو کردن روی آن حرکت میدهند، اتوی بیضی برای اتوکشی کاپ آستین عالی است. اما در اتوهای ساده پارچه و لباس ثابت است و اتو را روی لباس یا پارچه حرکت می دهیم.

چرا کیفیت اتوکشی اتوهای اتوماتیک پایین می آید؟

وقتی اتوهای اتوماتیک را به صورت دائم روی یک درجه حرارت ثابت قرار دهید، کیفیت اتوکشی پایین می آید یا ممکن است روی پارچه و لباس شما بسوزد یا برق بیفتد.

لوازم مورد نیاز برای اتوکشی

میز اتو، پارچه روتویی، بالشتک، اتوی سرد، ولولت و ژانت.

پارچه رو اتویی

برای اینکه سطح پارچه و لباس شما برق نیفتد و بد رنگ نشود، موقع اتوکشی از پارچه رواتویی استفاده کنید
جنس پارچه رواتویی بهتر است نخی باشد.

انواع بالشتک

بالشتک بیضی و بالشتک دستی برای اتوکشی کاربرد دارند.

بالشتک بیضی چه کاربردی دارد؟

از بالشتک های بیضی برای اتوی درزهای منحنی (هلال) و پنس های بالاتنه استفاده میشود.

اتوی سرد و کاربرد آن

بعد از اتوکشی درزها با اتوی داغ از اتوی سرد استفاده میکنند تا درزها پرس شوند. وقتی اتوی سرد نداشته باشید میتوانید از سنگ های مرمر یا کفی های فلزی و اتوهای قدیمی که خراب شدند استفاده کنید تا درز شما بعد از اتوکشی خنک شود. استفاده از اتوی سرد درزها را صاف میکند و باعث پرس و خوش حالت شدن آنها میشود.

ژانت

از ژانت برای اتوکشی قسمت های لوله ای لباس (مثل آستین، پاچه شلوار و…) استفاده میکنند.

ولولت مخصوص پارچه های مخمل

ولولت تخته ای مخصوص است که اتو کشی پارچه های مخمل را ساده میکند. ولولت سطحی پر از سوزن دارد که پرزهای پارچه داخل این سوزن ها قرار میگیرند و از برق افتادن پارچه مخمل جلوگیری میکند.

شیوه صحیح اتو کشی لباس

تنظیم درجه حرارت اتو متناسب با پارچه
برای مشخص کردن درجه حرارت اتو به جنس پارچه دقت کنید.

بهترین وسیله برای امتحان کردن حرارت اتو استفاده از یک تکه پارچه اضافی از جنس پارچه ای است که برای دوخت لباس انتخاب کرده اید.

اتو کردن پارچه های بد اتو

برای پارچه های بد اتو که راحت اتو نمیشوند، یک پارچه نمدار را روی آن قرار دهید و با حرارت زیاد اتوکشی کنید(حرارت اونقدر زیاد نباشه که لباس تون بسوزه)

شیوه حرکت دادن اتو روی پارچه و لباس

موقع اتوکشی، اتو را موازی راستای پارچه حرکت دهید و روی پارچه بکشید. اگر اتو رو در همه جهت بچرخانید پارچه زیر اتو و حرارت آن ممکن است کش بیاید و بد حالت شود.

شیوه اتوکشی درزهای مختلف در زمان خیاطی

اتوکشی درزهای صاف

ابتدا درز را به همان حالتی که دوختید اتو کنید (اتوی داغ و سرد)، بعد درز را باز کنید و دوباره اتوی داغ و سرد را انجام دهید تا درز پرس شود. (ممکنه در امتحان فنی حرفه ای اسمی از اتوی داغ و سرد نبرد و به طور کلی بنویسند اتوی درزها)

اتوکشی درزهای منحنی

برای اتوی درزهای منحنی شکل از بالشتک های بیضی استفاده کنید چون کار برای شما ساده تر میشود، اول درزها را چرت زده، بعد درزها را باز کرده و اتو داغ و سرد نمایید.
چرا در اتو کشی درزهای خمیده و منحنی اول درزها را میدهند؟ چون اگر چرت ندهند نمیتوان اتوکشی تمیزی انجام داد، به همین دلیل اول چرت می زنند و بعد جا درزها را باز کرده و اتو میکنند و موقع اتوکشی درزهای هلال حدود ۴ تا ۵ سانتی متر از درز را اتو کنید و بعد سراغ ادامه درز بروید که تا درز منحنی زیر حرارت اتو کش نیاید و بد فرم نشود.

باقی نماندن رد درزها

برای رد درزها روی پارچه مشخص نباشد، در زمان اتوکشی، زیر ضخامت اضافه درزها کاغذ بگذارید و بعد از اتوکشی کاغذ را بردارید..

اتوکشی پنس ها

پنس ها را به یک سمت بخوابانید، زیر پنس های لباس کاغذ گذاشته و اتوکشی داغ و سرد کنید.
برای اتوکشی پنس ها، همیشه از قسمت پهن تر (عریض) پنس به طرف نوک آن اتو کنید.
پنس های دامن، به سمت درز پهلو و پنس های آستین پنس دار به سمت پایین اتو میشود.

اتوکشی چین ها

نوک اتو را داخل چین ها برده و اتو را خارج سازید، به هیچ وجه چین ها را مستقیم اتو نکنید که حالت خودشون را از دست میدهند.

اتوکشی سجاف ها

برای اتوی سجاف ها، درز سجاف را کمی به طرف داخل پارچه ببرید و آن را کوک زده، سپس اتو کنید یعنی درزها یک الی دو میلی به سمت داخل لباس باشند که لبه کار تمیز باشد.

اتوکشی درز آستین

برای اتوی درز آستین بهتر است آن را بکشید و اتو کنید تا درز آستین صاف بایستد.

اتوکشی پایانی لباس

بعد از دوخت کامل لباس را اتو کنید تا ایست و زیبایی لباس بیشتر شود و فرم بهتری پیدا کند.

اتوکشی زوایا

در قسمت های لباس که زوایا دارد از اتو بخار خیلی راحت میتوان استفاده کرد

چرخ های خیاطی و اتوها رو بررسی کردیم، میریم سراغ انواع قیچی ها

انواع مختلف قیچی

انواع قیچی

قیچی ساده و کاربرد آن

اگر به تیغه قیچی هایی که استفاده میکنید دقت کرده باشید تیغه آنها صاف است،

کاربرد قیچی های ساده سبک و سنگین:

قیچی ساده سبک برای برش پارچه های لطیف

 قیچی ساده سنگین برای برش پارچه های ضخیم

اگر از قیچی های سبک برای برش پارچه های ضخیم استفاده کنید، سریع دسته قیچی میشکند.

شیوه صحیح استفاده کردن از قیچی هنگام برش پارچه

قیچی را به میز برش بچسبانید و برش بزنید. موقع برش زدن به هیچ وجه پارچه را از روی میز یا زمین بلند نکنید تا برش پارچه صحیح تر انجام شود.

قیچی برش کوچک و کاربرد آنها

از قیچی برش کوچک چه استفاده ای میشود؟

برش دادن تکه های کوچک پارچه

شکافتن درزهای دوخته شده 

دوخت های ظریف

قیچی زیگزاگ و کاربرد آنها

قیچی زیگزاگ برای تمیز کردن زاپاس دوخت و پاکدوزی لبه های پارچه هایی که خیلی سریع ریش ریش میشوند به کار می رود. مثل ساتن، نخی و…

وقتی قیچی زیگزاگ خیلی سفت میشود و باز و بسته کردن آن سخت است، کمی روغن روی پیچ قیچی بریزید و اجازه دهید یک ساعت بماند تا حرکت قیچی راحت تر شود و ست شما را خسته نکند.

قیچی نوک تیز و کاربرد آنها

 باز کردن جا دکمه با قیچی نوک تیز خیلی راحت است. قیچی نوک تیز اگر کند باشد باز کردن جادکمه را سخت میکند، برای هنرجویان مبتدی استفاده از قیچی نوک تیز برای باز کردن جادکمه خیلی راحت تز از بشکاف است. (از بشکاف برای شکافتن درزها استفاده میشود که برخی اشخاص جادکمه را هم با بشکاف باز میکنند)

قیچی رولتی 

قیچی رولتی دارای صفحه مخصوص برش است.

به صفحه مخصوص برش قیچی رولتی چه میگویند؟ تخته برش یا مت

قیچی ضخیم برش

کدام قیچی دارای خمیدگی است؟ قیچی ضخیم برش  که تیغه آن روی برش قرار میگیرد.

قیچی گرد بر و کاربرد آن

قیچی گرد بر تخته ای مخصوص برای برش دارد که به آن مت میگویند (حتما نام تخته را به ذهن بسپارید).

علاوه بر تخته، قیچی های گرد بر، خط کش مخصوصی نیز دارند که کنار قیچی قرار میگیرد و قیچی گرد بر به خط کش تکیه میکند تا پارچه ها را صاف تر ببرد. خط کش های مخصوص قیچی گرد بر پهن و مدرج هستند.

تخته قیچی گرد بر در اندازه های مختلف به فروش میرسد، ظاهر این تخته ها شطرنجی و از جنس مخصوصی است که قیچی به تخته آسیبی وارد نکند.

چگونه از تخته برش قیچی گرد بر استفاده میکنند؟

تخته را زیر پارچه قرار میدهند، ابتدا و انتهای پارچه را با خط های شطرنجی تخته مماس میکنند و سپس پارچه ها را برش میزنند.

نخ چین دستی

بعد از دوخت هر درز بهتر است از قیچی نخ چین دستی استفاده کنید چون اضافات نخ را کامل قطع میکند یعنی نخ چین دستی نخ را از بن و بیخ میچیند.

قیچی مخصوص چیدن تور

تیغه زیری قیچی مخصوص چیدن تور پهن تر است تا به ما کمک کند که موقع جدا کردن پارچه های اضافی، تور دوخته شده سوراخ نشود.

انواع مختلف پارچه ها

آشنایی با الیاف و پارچه های مختلف

یکی از لوازم پر کاربرد در خیاطی پارچه ها هستند، که در ادامه با انواع مختلف پارچه ها و الیافی که پارچه ها را از آنها تهیه میکنند آشنا میشوید.

الیاف به چند دسته تقسیم میشوند؟

الیاف سه دسته هستند: (طبیعی، مصنوعی و نیمه مصنوعی)

دسته اول: الیاف طبیعی

الیافی طبیعی همون جوری از اسمش مشخصه از طبیعت بدست میاد. مثل پشم، پنبه، کتان و ابریشم

بریم ویژگی های پشم، پنبه، کتان و ابریشم را بررسی کنیم چون تعدادی از سوالات نازکدوزی در مورد این الیاف است.

ویژگی های الیاف پنبه 

پنبه هادی (هدایت کننده) حرارت هست و حرارت بدن شخص را به بیرون منتقل میکند.

چرا لباس های تابستانی را از جنس پنبه میدوزند؟

چون پنبه هادی حرارت هست.

در ایران به پارچه پنبه ای چی میگن؟

پارچه نخی

ویژگی های الیاف کتان 

خصوصیات کلی کتان، شبیه به پنبه است.

پارچه های کتان از الیاف کتان تهیه میشود و منشاء گیاهی دارد. به همین دلیل جزو الیاف طبیعی دسته بندی شده.

چرا حوله ای که از الیاف کتان تهیه شده بهتر از حوله پنبه ای است؟

کتان مانند پنبه، آب را خوب جذب می‌کند ولی کتان پس از جذب آب زودتر از پنبه خشک می‌شود، به همین دلیل حوله ای که از الیاف کتان تهیه شده بهتر از حوله پنبه ای است

ویژگی های الیاف پشم

پوسته خارجی الیاف پشم از پولک ها یا فلس های ریز تشکیل شده که بر اثر فشار، حرارت یا رطوبت حالت نمدی پیدا میکند.

چه چیزهایی به بافت نمدی پشم آسیب میزنه؟

آب گرم و صابون، مواد قلیایی قوی و چنگ زدن به پشم آسیب میزند و باعث نمدی شدن و کوتاه شدن عمر لباس پشمی میشود.

پس چه جوری پارچه و لباس پشمی شسته شود؟

برای شستن پارچه های پشمی از صابون خنثی و کمی اسیدی استفاده میکنند.

معمولا صابون یا پودر لباس شویی در پارچه های پشمی متراکم میگردد و بعد از خشک شدن ذرات سفیدک بسیار ریزی (صابون رنگی) در سطوح آن دیده میشود.

برای رفع صابون زدگی، ۲ قاشق چای خوری سرکه در یک لیتر آب بریزید و لباس را به مدت ۱۰ دقیقه در آن قرار داده، سپس با آبی که چند قطره آمونیاک به آن اضافه شده، بشویید و با آب خالص آبکشی کنید.

ویژگی های الیاف ابریشم

ویژگی های مهم ابریشم چیست؟

نخ های ابریشمی خیلی سبک و براق هستند، کشش آن ها زیاد بوده و مقاومت آنها در برابر پارگی و چروک پذیری بالاست.

علت اینکه از ابریشم برای لباس های زمستانی و تابستانی استفاده میشود چیست؟

ابریشم به علت وجود پروتئین در ساختارش، هادی حرارت نیست و حرارت را در خود نگه میدارد، پس برای پوشش زمستانی مناسب است.
از طرف دیگر الیاف ابریشمی به دلیل لطافت و نازکی در فصول دیگر سال مثل تابستان هم استفاده میشوند.

اگر پارچه های ابریشمی سفید بعد از چند شستشوی غلط، زرد رنگ شد و جلای اولیه اش را از دست داد، باید مدتی آن را در محلول آب و شیر خوراکی خیسانده، سپس بشویید.

دسته دوم الیاف مصنوعی:

به الیافی که از طریق فرایند شیمیایی بدست میان الیاف مصنوعی میگویند. مثل پلی استر، نایلون و…

پلی استر در کشورهای مختلف نام های مختلفی دارد:
ترگال (فرانسه)

داکرون (آمریکا)

تترون (ژاپن)

تریلن (انگلیس) 

ترویرا (آلمان غربی).

گاهی اوقات این نام ها و کشورها سوال تستی نازکدوزی هستند، حتما آنها را به خاطر بسپارید.

پلی استر چرا خاک جمع میکند؟

پلی استر به علت جذب کم رطوبت و جمع شدن الکتریسیته ساکن، تمایل زیادی به گرد و خاک دارد.

از پارچه های نایلونی چه چیزهایی تهیه میشود؟

برای تهیه جوراب، آستری، مایوی شنا، لباس ورزشی، پارچه دانتل، پارچه بارانی، پوشاک پلیسه دار و پارچه های کشباف استفاده میشود چون جنس پارچه های نایلونی استحکام خوبی در برابر سایش و کشش دارد.

بهتر است پارچه های نایلونی را جداگانه بشویید زیرا رنگ لباس های دیگر را به خود جذب می‌کنند.

دسته سوم: الیاف نیمه مصنوعی

به الیافی گفته میشه که مواد اولیه اش از طبیعت بدست میاد و با فرایند شیمیایی تکمیل میشود. مثل ویسکوز

ویسکوز جز الیاف بازیافته (ژرنره) است و ماده تشکیل دهنده آن الیاف طبیعی است.

انواع الیاف را یاد گرفتین، انواع پارچه ها هم دسته بندی شبیه انواع الیاف دارند:

انواع پارچه

یک) پارچه با منشأ طبیعی: پشمی، کتانی، ابریشمی، پنبه ای و…

دو) پارچه با منشأ مصنوعی: نایلونی، اکریلیک، پلی استر و…

سه)پارچه با منشأ نیمه مصنوعی: ویسکوز

علامت های قراردادی الیاف طبیعی

کشورهای تولید کننده لباس، روی لباس های دوخته شده، یک سری علامت هایی قرار میدهند که الیاف به کار برده شده در لباس رو نشان میدهد که برای نگهداری از لباس به شما کمک میکند.

روی لباس های پنبه ای چه تصویری است؟

تصویر غوزه پنبه است.

روی لباس های کتان چه علامتی است؟

روی لباس های تمام کتان علامت Leinen_Rein و روی لباس های نیمه کتان (نصف آن الیاف کتان و نصف دیگر از الیاف دیگر) علامت Leinen_Halb وصل می‌کنند. علامت L نشان دهنده کتان است.

روی لباس های ابریشمی چه علامتی است؟

روی لباس های ابریشمی حرف S نصب میشود. S مخفف Silk است.

روی لباس های پشمی چه علامتی است؟
*روی لباس های پشمی علامت Schur wolle wool نصب میشود.

روش نگه داری و شستشوی انواع لباس

نگهداری و شستشوی پارچه پنبه ای

روش شستشو: با آب گرم و صابون با حرارت ۶۰_۴۰
روش اتوکشی: مقاومت آن در برابر اتو زیاد است، با درجه حرارت ۲۵۰_۲۰۰ اتو شود
مورد استعمال: البسه تابستانی، لباس بیمارستان، لباس سربازی

نگهداری و شستشوی پارچه پشمی

روش شستشو: با آب سرد و صابون خنثی بشویید و برای خشک کردن به هیچ عنوان لباس را آویزان نکنید
روش اتوکشی: با درجه حرارت ملایم ۱۶۰ درجه و غیر مستقیم اتو شود.
مورد استعمال: لباس های زمستانی

نگهداری و شستشوی پارچه کتانی

روش شستشو: با آب گرم و صابون مانند پارچه پنبه ای شسته میشود. با این تفاوت که لکه ها در پارچه کتان راحت تر از پارچه پنبه ای پاک میشوند.
اتوکشی: با درجه حرارت ۲۵۰_۲۰۰ سانتی گراد اتو شود.
مورد استعمال: لباس های با دوام تابستانی، حوله

نگهداری و شستشوی پارچه ابریشمی

روش شستشو: با آب ملایم و صابون و حرارت ۳۰ درجه سانتی گراد
اتوکشی: با درجه ملایم اتو شود
مورد استعمال: نوع ضخیم آن برای لباس های زمستانی و نوع لطیف آن برای لباس های تابستانی استفاده میشود.

نگهداری و شستشوی پارچه ویسکوز

روش شستشو: با دست و با ماشین میتوانید بشویید، حرارت آب ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتی گراد باشد
اتوکشی: با درجه ملایم اتو شود
مورد استعمال: برای لباس های لطیف با زیر دست نرم

نگهداری و شستشوی پارچه نایلون

روش شستشو: حرارت آب ۴۰ درجه سانتی گراد باشد
اتوکشی: نیازی به اتو ندارد
مورد استعمال: جوراب، مایو، لباس ورزشی و بارانی

نگهداری و شستشوی پارچه پلی استر

روش شستشو: حرارت آب ۳۰ درجه سانتی گراد باشد.
اتوکشی: حرارت اتو ۱۲۰ درجه سانتی گراد
مورد استعمال: پرده، پارچه های بشور و بپوش، پارچه های پلیسه

محاسبه مقدار پارچه مورد نیاز (محاسبه متراژ پارچه)

قطعات الگو را روی زمین با توجه به عرض های مختلف (۹۰، ۱۱۰ و ۱۵۰ سانتی متر) بچینید تا مقدار پارچه مورد نیاز را راحت تر بدست بیاورید.

کافی بودن مقدار و طول پارچه به چه چیزی بستگی دارد؟

به عرض پارچه بستگی دارد.

برش الگو روی عرض های مختلف پارچه
الگو را میتوانید روی پارچه با عرض های ۹۰، ۱۱۰ یا ۱۵۰ سانتی متر برش کنید. هر چه عرض پارچه بیشتر باشد به مقدار پارچه کمتری برای برش نیاز دارید.

آماده کردن پارچه قبل از برش

قبل از برش پارچه را بشویید تا از آب رفت آن مطمئن شوید (پارچه های نخی حتما آبرفت دارند)، پارچه را به پشت دو لا کرده و قطعات الگو را روی آن قرار داده سنجاق بزنید.

چرا الگوها را سمت وارونه پارچه قرار می دهند؟
بهتر است تکه های الگو را روی سمت پشت پارچه بگذارید تا بتوانید از صابون و گچ های خیاطی استفاده کنید و روی اصلی پارچه کثیف نشود.

نقش های مختلف پارچه ها

برای برش پارچه های با نقش های سربالا روی تمام قطعات الگو فلش هایی در یک سمت رسم کنید(که طرح لباس بهم نریزد و برعکس نشود).

در پارچه های حاشیه دار نقش ها و تزیینات آن را معمولا به موازات طول پارچه (ترکی پارچه) میگذارند.

پارچه های با نقش های چهارخانه (پیچازی) برای افراد تازه کار توصیه نمیشود چون نیاز به دقت و مهارت زیادی دارد.

برش انواع پارچه با توجه به نقش ها و طرحهای آن

پارچه هایی که نقش سربالا، حاشیه دار، راه راه و چهارخانه دارند در هنگام برش به مهارت زیادی نیاز دارند.

برش پارچه های چهارخانه

پیچازی منظم و نامنظم چیست؟

پارچه های که دارای چهارخانه مساوی هستند را پیچازی منظم گویند.

پارچه های که چهارخانه ها و خطوط مربع ها یکسان نیست را پیچازی نامنظم میگویند.

در پارچه های چهارخانه بهتر است برش سرشانه، جیب و مچ روی اریب پارچه باشد.

در پارچه های چهارخانه بهتر است برش دامن فون به صورت اریب باشد.

برش پارچه های مخمل

اگر میخواهید الگو را روی پارچه مخمل پهن کنید، تکه های الگو از یک جهت و به طرف خواب پارچه باشد تا سه روشن نیندازد.

برش پارچه های حاشیه دار

پارچه های حاشیه دار برای مدل های کلوش امکان اجرا را کم میکند. چون لبه دامن کلوش منحنی است پس از پارچه های حاشیه دار برای این مدل ها استفاده نشود.

برش پارچه راه راه

خطها در درزهای پهلو در پارچه های راه راه افقی هنگام برش در دامن های کلوش در امتداد هم قرار نمیگیرند، بهتر است برای دامن های کلوش از این پارچه ها استفاده نشود.

برش پارچه های نخی و ابریشمی

برای پارچه های نخی و ابریشمی از صابون خیاطی استفاده نکنید، زیرا تماس اتو با این خطها ایجاد لکه روی لباس میکند.

برش پارچه با توجه به جنس آن

در هنگام برش پارچه به خواب آن توجه کنید تا همه تکه ها به یک جهت برش شوند.
پارچه های مخمل، حریر و ریون به توجه بیشتری در هنگام برش پارچه نیاز دارند.
اگر پارچه دارای خواب و ناخواب یا نقوش سربالا نباشد الگو را سر و ته قرار دهید.

چون مبحثی که داریم بررسی میکنیم مربوط به الیاف و پارچه هاست، همینجا نکات مربوط به برش و انتقال خطوط روی الگو رو هم بررسی میکنیم.

برای وصل کردن الگو به وارونه پارچه، سنجاق ها را عمودی داخل پارچه وصل کنید تا موقع دوخت درزها در جهت راستای پارچه باشد و باعث زخم شدن دست شما نشود.

موقع برش زدن پارچه ها رعایت چه نکاتی الزامی است؟

رعایت دقیق جا درزها

جا درز پهلوی لباس 2 الی 2/5 سانت (معمولا تا 3 سانت هم جا دوخت درز پهلو گرفته میشود).

جا درز مناسب حلقه آستین 1/5 سانت

جا درز مناسب هلال گردن 1 الی 1/5 سانت

جا درز سجاف های لباس 1 سانت

جا درز فاق شلوار 1 الی 1/5 سانت

راستاگیری صحیح

برای اینکه لباس یا شلوار بعدا روی تن شخص نپیچد باید تکه های الگو را راستاگیری کنید و خطوط راستای الگو با ترکی و کناره پارچه چک شود که از بالا تا پایین یکی باشد.

تفاوت صاف کردن عرض پارچه های نخی با پارچه های چهارخانه و راه راه

عرض پارچه های نخی و کتانی ساده را با کشیدن یک نخ صاف و از روی نخ، پارچه را قیچی میکنند اما در پارچه های چهارخانه و راه راه نخ پارچه را نمیکشند و به جای آن از روی راه و خط پارچه آن را قیچی و صاف میکنند.

روش صاف کردن پارچه هایی که ترکی میپیچد (مثل ریون و تریکو)

اگر ترکی پارچه باعث جمع شدن و لول شدن لبه های پارچه میشود، ترکی را قیچی کنید تا صاف شود،

دقت کنید (بعد از چیدن ترکی در این پارچه ها که ترکی آنها میپیچد) برش لباس نیاز به دقت و راستاگیری صحیح دارد تا لباس، شلوار و به خصوص آستین روی تن نپیچد.

محدودیت های پارچه های راه راه افقی

پارچه راه راه افقی را برای مدل های گشاد مثل فون، کلوش و ترک استفاده نمیکنند چون خط های درز پهلو در امتداد هم قرار نمیگیرند و فرم نا زیبایی به لباس شما میدهد.

روش های مختلف انتقال الگو روی پارچه

سه روش برای انتقال الگو روی پارچه طبق تعریف فنی حرفه ای وجود دارد: کوک شل، کاربن و چرت زدن
کوک شل

کوک شل و کاربرد آن

بهترین روش انتقال الگو به وارونه های پارچه استفاده از کوک شل است که کمی زمان بر است و نیاز به صبر و حوصله بیشتری دارد.

استفاده از کاربن خیاطی برای انتقال خطوط خیاطی چه مزیت هایی دارد؟

کار با کاربن سریع تر از استفاده از کوک شل است، همچنین در بعضی از پارچه ها جای سوزن روی پارچه می ماند پس نمی توان کوک شل را به کار برد و بهتر است از کاربن که رنگ متناسب با پارچه دارد استفاده کنید. برای مشخص شدن مسیر کاربن از رولت استفاده میکنند.

کاربرد رولت چیست؟

برای رد گذاری و انتقال طرح روی پارچه یا کاغذ از رولت استفاده میکنند. بعد از پایان یافتن کار خود رولت را در جای مناسب قرار دهید که زیر پای شما یا کودکان قرار نگیرد که باعث آسیب به کف پا میشود.

معمولا یک سمت لباس با کاربن و رولت جادرزها مشخص میشود و سمت دیگر را با صابون یا گچ خیاطی مشخص میکنیم.
صابون خیاطی راه حلی عالی برای علامتگذاری درزهایی است که امکان چرت زدن در آن ها نیست.

استفاده از مل یا گچ خیاطی راحت است و بعد از دوخت نیز به راحتی اثر آن پاک میشود و معمولا رد آن باقی نمی ماند.

چرت زدن چه کاربردی در خیاطی دارد؟

بهترین روش برای علامتگذاری نقاط موازنه چرت زدن است که موقع دوخت چرت ها روی هم قرار میگیرد و درزهای لباس بالا و پایین نمیشوند. مانند چرت نوک سینه، چرت کمر و….

علامت های بین المللی منسوجات

علامت های زیادی به صورت قراردادی برای لباس ها و شیوه شستن، اتوکشی و خشک کردن آنها وجود دارد که عکس برخی از آنها را در تصویر پایین میبینین، علاِمی که برای امتحان فنی و حرفه ای مهم هستند رو براتون با فلش مشخص کردیم.

علامت های بین المللی نگهداری منسوجات

در علائم بین المللی نگه داری منسوجات، تَشت، اتو، دایره و مثلث به چه معناست؟

علامت تشت به معنای درجه حرارت آب، اتو به معنای امکان اتوکشی، دایره به معنای خشکشویی، مثلث به معنای استفاده از آب ژاول است.

علامت های قراردادی مهم منسجوات آزمون فنی و حرفه ای

علامت دست و شماره هایی که داخل تشت در علاِم بین المللی نوشته شده به چه معناست؟

علامت دست به این معناست که لباس را می توان با دست شست و شستن لباس با ماشین لباسشویی ممنوع است و شماره های داخل تشت، درجه حرارت آب بر حسب سانتی گراد را نشان میدهد که بستگی به جنس و ضخامت پارچه ها دارد.

نقش دایره در بین علائم بین المللی

علامت دایره با حروف لاتین A, F, P به این معناست که هنگام خشکشویی کدام یک از حلال ها را اجازه دارید به کار ببرید.

دایره با حرف A یعنی هر نوع ماده خشکشویی قابل استفاده است.

دایره با حرف P یعنی پروکلرواتیلن متوسط (ماده سفید کننده حاوی کلر) استفاده کنید.

دایره با حرف F یعنی وایت اسپریت ضعیف بنزین معدنی استفاده شود.

مثلث در بین علائم بین المللی منسوجات چه معنی میدهد؟

مثلث یعنی میتوان ماده سفید کننده (آب ژاول یا سفید کننده محتوی کار) برای شستن لباس استفاده کرد. در صورتی که روی مثلث ضربدر کشیده باشند یعنی استفاده از مایع سفید کننده ممنوع است.

علامت دایره داخل مربع در بین علائم بین المللی منسوجات یعنی چه؟

علامت دایره داخل مربع یعنی می توان با چرخاندن در ماشین لباسشویی لباس را خشک کرد. اگر روی این علامت ضربدر کشیده باشد یعنی چرخاندن در ماشین لباسشویی ممنوع است.

علامت های قراردادی بین المللی منسوجات

شاید بعضی از قسمت های جزوه برای شما یاد گرفتنش سخت باشه، این به این معنا نیست که از این قسمت ها سوال نمی آید، پس با دقت نکته به نکته جزوه را بخوانید و هر جا لازم بود کلمات رو حفظ و جداگانه یادداشت کنید که قبل از امتحان مجدد مرور شوند.

جزوه نازکدوزی ادامه دارد… که به زودی اضافه میشود